ریشة گیاهان در خاک مرطوب رشدنموده و آب را تازمانی که پتانسیل آب خاک به یک حد بحرانی برسد از خاک می‌گیرند آب قابل استفاده گیاه به آبی‌گفته‌می‌شود که آن مقدار از آبی که خاک می‌تواند از طریق ریشه گیاهان خارج‌گردد و یا تفاوت محتوی آب ظرفیت مزرعه و درصد پژمردگی دائم[۱]
رطوبت قابل استفاده از خاک متأثر از خواص کلوئیدی خاک همچون سطح ویژة ذرات خاک می‌باشد‌مثلاً یک خاک رُسی لومی حدود ۲۰درصد وزن خود آب قابل استفاده‌دارد درحالی که یک خاک دارای بافت سبکتر مانند یک خاک شنی ریز حدود ۷درصد وزن خود آب قابل استفاده دارد باید توجه‌کرد یک خاک دارای بافت شنی ریز کمتر از ۸ سانتیمتر آب در هر متر عمق خاک نگهداری می‌کند در حالی که یک خاک با بافت رُسی لومی حدود ۱۷ سانتیمتر آب قابل استفاده در هر متر عمق خاک نگهداری می‌کند
در مقایسه با گیاهان یا خاک، هوا معمولاً دارای پتانسیل آب بسیار کم می‌باشد چونکه یک برگ زنده معمولاً دارای پتانسیل آب بیش از ۱۵- بار می‌باشد بنابراین یک اختلاف انرژی زیادی بین هوا و برگ وجوددارد که موجب استمرار حرکت آب به صورت بخار از برگ به هوا می‌گردد وقتی اتلاف آب از گیاه صورت نمی‌گیرد مثلاً در شب پتانسیل آب گیاه با پتانسیل آب خاک به حالت تعادل نزدیک‌می‌شوند اگر روزنه‌ها باز باشند اتلاف آب از برگ‌ها به طور مستمر ادامه داشته و موجب‌می‌شود که پتانسیل آب برگ نسبت به پتانسیل آب دمبرگ کاهش‌می‌یابد این جریان از محل پتانسیل آب زیاد به کم حرکت می‌کند لذا از دمبرگ به برگ جریان می‌یابد این جریان آب پتانسیل آب دمبرگ را که از حالت تعادل با پتانسیل آب ساقه‌می‌باشد کاهش داده و لذا آب از ساقه به طرف دمبرگ جریان‌می‌یابد این اختلاف انرژی تا ریشه و خاک نیز ادامه دارد به عبارت دیگر در سیستم انتقال آب از خاک به ریشه یک اختلاف پتانسیل به‌وجود می‌آید سرعت جذب اب و حرکت آن در داخل گیاه بستگی به محتوی رطوبت خاک، تماس ریشه و خاک، مقاومت‌های گیاه و خاک در برابر جریان آب و اختلاف پتانسیل آب موجود دارد[۲]
جهت دانلود متن کامل مقاله آب و آبیاری در کشاورزی کلیک نمایید